Επιστημονικός Αναφαλβητισμός...

Όπου και να έχει πάει κανείς σήμερα έχει διαπιστώσει ότι οι σημαντικότερες ειδήσεις προέρχονται από τον χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας. Συναρπαστικά θέματα από την αστρονομία και την αστροφυσική κοσμούν συχνά διάφορες στήλες των εφημερίδων και των περιοδικών. Συχνά φωτογραφίες από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κερδίζουν τη θέση τους στα εξώφυλλα εξειδικευμένων και μη περιοδικών και αφισών. Οι εξελίξεις στον τομέα της ιατρικής είναι ραγδαίες. Νέες θεραπείες και φάρμακα λανσάρονται στην αγορά για να θεραπεύσουν, να περιορίσουν ή να προλάβουν ασθένειες. Η πλήρης αποδικωποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος (DNA) έφερε καινούργιες γνώσεις και θεραπείες. Εξωσωματικές γονιμοποιήσεις χαρίζουν το θαύμα της ζωής σε πολλά ζευγάρια που διαφορετικά θα έμεναν άτεκνα. Εικόνες από το εσωτερικό εμβρίων οργανισμών πλημμυρίζουν την τηλεόραση και ο προγεννητικός έλεγχος σώζει κυριολεκτικά ζωές. Αλλά, και στο χώρο της τεχνολογίας τα επιτεύγματα είναι αξιοθαύμαστα. Όλο και ταχύτεροι Η/Υ βοηθάνε και περιπλέκουν ταυτόχρονα την καθημερινότητα μας. Οι μικροεπεξεργαστές αποτελούν σημαντικό και αναπόσπαστο στοιχείο των σπιτιών, των αυτοκινήτων και των συσκευών μας. 

Από τον τομέα της έρευνας, τα νέα είναι ακόμη πιο εντυπωσιακά. Ερευνητές κατάφεραν να εισχωρήσουν και να κατανοήσουν εν μέρει τις πιο απόκρυφες ποεριοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου, της συνείδησης και της νοημοσύνης. Γίνεται προσπάθεια αποκωδικοποίησης των ανθρώπινων πρωτεϊνών (παν. Stanford) ώστε να συμβάλλουν στη θεραπεία πολλών και ανίατων ασθενειών όπως το Πάρκινσον, το Αλτσχάϊμερ, τη νόσο Χάντιγκτον και πολά είδη καρκίνων. Τα τελευταία 100 χρόνια ανακαλύφθηκαν και αποδείχθηκαν σπουδαία θεωρήματα στα μαθηματικά. Στη φυσική γίνεται προσπάθεια για την ένωση της Κβαντικής Θεωρίας και της Κοσμολογίας σε μια ενιαία Θεωρία των Πάντων και είναι πολύ κοντά σ΄αυτό οι ερευνητές. Πραγματικά, τα επιτεύγματα και οι ανακαλύψεις σ΄ όλους τους τομείς της επιστήμης όπου και να έχει πάει κανείς σήμερα έχει διαπιστώσει ότι οι σημαντικότερες ειδήσεις προέρχονται από τον χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας. Συναρπαστικά θέματα από την αστρονομία και την αστροφυσική κοσμούν συχνά διάφορες στήλες των εφημερίδων και των περιοδικών. Συχνά φωτογραφίες από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κερδίζουν τη θέση τους στα εξώφυλλα εξειδικευμένων και μη περιοδικών και αφισών. Οι εξελίξεις στον τομέα της ιατρικής είναι ραγδαίες. Νέες θεραπείες και φάρμακα λανσάρονται στην αγορά για να θεραπεύσουν, να περιορίσουν ή να προλάβουν ασθένειες. Η πλήρης αποδικωποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος (DNA) έφερε καινούργιες γνώσεις και θεραπείες. Εξωσωματικές γονιμοποιήσεις χαρίζουν το θαύμα της ζωής σε πολλά ζευγάρια που διαφορετικά θα έμεναν άτεκνα. Εικόνες από το εσωτερικό εμβρίων οργανισμών πλημμυρίζουν την τηλεόραση και ο προγεννητικός έλεγχος σώζει κυριολεκτικά ζωές. Αλλά, και στο χώρο της τεχνολογίας τα επιτεύγματα είναι αξιοθαύμαστα. Όλο και ταχύτεροι Η/Υ βοηθάνε και περιπλέκουν ταυτόχρονα την καθημερινότητα μας. Οι μικροεπεξεργαστές αποτελούν σημαντικό και αναπόσπαστο στοιχείο των σπιτιών, των αυτοκινήτων και των συσκευών μας.


Από τον τομέα της έρευνας, τα νέα είναι ακόμη πιο εντυπωσιακά. Ερευνητές κατάφεραν να εισχωρήσουν και να κατανοήσουν εν μέρει τις πιο απόκρυφες ποεριοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου, της συνείδησης και της νοημοσύνης. Γίνεται προσπάθεια αποκωδικοποίησης των ανθρώπινων πρωτεϊνών (παν. Stanford) ώστε να συμβάλλουν στη θεραπεία πολλών και ανίατων ασθενειών όπως το Πάρκινσον, το Αλτσχάϊμερ, τη νόσο Χάντιγκτον και πολά είδη καρκίνων. Τα τελευταία 100 χρόνια ανακαλύφθηκαν και αποδείχθηκαν σπουδαία θεωρήματα στα μαθηματικά. Στη φυσική γίνεται προσπάθεια για την ένωση της Κβαντικής Θεωρίας και της Κοσμολογίας σε μια ενιαία Θεωρία των Πάντων και είναι πολύ κοντά σ΄αυτό οι ερευνητές. Πραγματικά, τα επιτεύγματα και οι ανακαλύψεις σ΄ όλους τους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας και της έρευνας είναι αμέτρητα και οι εξελίξεις είναι ραγδαίες!!


Αφού, λοιπόν, η επιστήμη εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς και η τεχνολογία αναδιαρθρώνει την παγκόσμια οικονομία, γιατί γίνεται τόσος λόγος για τη θλιβερή κατάσταση της επιστημονικής παιδείας; Αφού, η επιστήμη και η τεχνολογία είναι παρούσες σ' όλες τις πτυχές της ζωής μας, γιατί λέγεται, συχνά, ότι επικρατεί επιστημονικός αναφαλβητισμός; Και για να ανφερθώ στο δικό μου τομέα, στα μαθηματικά, γιατί οι ειδικοί της παιδείας επισημαίνουν ότι οι μαθητές δεν κατανοούν αυτό που νομίζουμε ότι τους διδάσκουμε, παρόλο που βαθμολογούνται καλώς και περνούν την τάξη;


Μπορεί ως επιστήμονες να είμαστε γοητευμένοι από των ενθουσιασμό που επικρατεί στο σύνολο των επιστημών. Ως πολίτες να χαιρόμαστε και να καλοδεχόμαστε κάθε νέο επιστημονικό αντικείμενο που θα διευκολύνει τη ζωή μας και θα βελτιώσει το βιοτικό μας επίπεδο. Ωστόσο, ως δάσκαλοι ανησυχούμε που οι περισσότεροι συμπολίτες μας αγνοούν βασικά και στοιχειώδη πράγματα για την επιστήμη και την τεχνολογία, από τις οποίες η κοινωνία μας εξαρτάται σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό. Φυσικά και δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση να γίνουν όλοι επιστήμονες εφόσον δεν έχουν την υπομονή και τη διάθεση να μάθουν πολλά πράγματα για την ποσοτική πλευρά της επιστήμης. Όμως, η κοινότητα των εν ενεργεία αλλά και εκκολαπτόμενων επιστημόνων των θετικών επιστημών οφείλει να καλλιεργεί συνεχώς το ενδιαφέρον των πολιτών για τα επιστημονικά ζητήματα. Δεν είναι δυνατόν, δυστυχώς για πολλούς, ο πολίτης του μέλλοντος να μη γνωρίζει τα στοιχειώδη για την επιστήμη και την τεχνολογία, ακόμη και αν δε θέλει να γίνει επιστήμονας.


Το κενό ανάμεσα στον περιορισμένο αριθμό επιστημόνων που καινοτομούν και ανακαλύπτουν και τον αριθμό των πολιτών που αγνοούν την επιστήμη και την τεχνολογία στις οποίες στηρίζεται η καθημερινή ζωή τους είναι ήδη αρκετά μεγάλο. Ας ελπίσουμε το κενό αυτό να μη γίνει αγεφύρωτο χάσμα! Αν οι πολίτεςδεν είναι ενημερωμένοι σχετικά με θέματα της επιστήμης και της τεχνολογίας, η κοινωνία μας θα αλλοτριώνεται συνεχώς από τις επιστημονικές και τεχνολογικές δυνάμεις που προσδιορίζουν το μέλλον μας. Έτσι, μια κοινωνία αποξενωμένη από την επιστήμη και την τεχνολογία δεν μπορεί να έχει ούτε επιστήμη υψηλών αξιώσεων ούτε ελπιδοφόρο μέλλον. τήμης, της τεχνολογίας και της έρευνας είναι αμέτρητα και οι εξελίξεις είναι ραγδαίες!!

Αφού, λοιπόν, η επιστήμη εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς και η τεχνολογία αναδιαρθρώνει την παγκόσμια οικονομία, γιατί γίνεται τόσος λόγος για τη θλιβερή κατάσταση της επιστημονικής παιδείας; Αφού, η επιστήμη και η τεχνολογία είναι παρούσες σ' όλες τις πτυχές της ζωής μας, γιατί λέγεται, συχνά, ότι επικρατεί επιστημονικός αναφαλβητισμός; Και για να ανφερθώ στο δικό μου τομέα, στα μαθηματικά, γιατί οι ειδικοί της παιδείας επισημαίνουν ότι οι μαθητές δεν κατανοούν αυτό που νομίζουμε ότι τους διδάσκουμε, παρόλο που βαθμολογούνται καλώς και περνούν την τάξη;

Μπορεί ως επιστήμονες να είμαστε γοητευμένοι από των ενθουσιασμό που επικρατεί στο σύνολο των επιστημών. Ως πολίτες να χαιρόμαστε και να καλοδεχόμαστε κάθε νέο επιστημονικό αντικείμενο που θα διευκολύνει τη ζωή μας και θα βελτιώσει το βιοτικό μας επίπεδο. Ωστόσο, ως δάσκαλοι ανησυχούμε που οι περισσότεροι συμπολίτες μας αγνοούν βασικά και στοιχειώδη πράγματα για την επιστήμη και την τεχνολογία, από τις οποίες η κοινωνία μας εξαρτάται σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό. Φυσικά και δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση να γίνουν όλοι επιστήμονες εφόσον δεν έχουν την υπομονή και τη διάθεση να μάθουν πολλά πράγματα για την ποσοτική πλευρά της επιστήμης. Όμως, η κοινότητα των εν ενεργεία αλλά και εκκολαπτόμενων επιστημόνων των θετικών επιστημών οφείλει να καλλιεργεί συνεχώς το ενδιαφέρον των πολιτών για τα επιστημονικά ζητήματα. Δεν είναι δυνατόν, δυστυχώς για πολλούς, ο πολίτης του μέλλοντος να μη γνωρίζει τα στοιχειώδη για την επιστήμη και την τεχνολογία, ακόμη και αν δε θέλει να γίνει επιστήμονας. 

Το κενό ανάμεσα στον περιορισμένο αριθμό επιστημόνων που καινοτομούν και ανακαλύπτουν και τον αριθμό των πολιτών που αγνοούν την επιστήμη και την τεχνολογία στις οποίες στηρίζεται η καθημερινή ζωή τους είναι ήδη αρκετά μεγάλο. Ας ελπίσουμε το κενό αυτό να μη γίνει αγεφύρωτο χάσμα! Αν οι πολίτεςδεν είναι ενημερωμένοι σχετικά με θέματα της επιστήμης και της τεχνολογίας, η κοινωνία μας θα αλλοτριώνεται συνεχώς από τις επιστημονικές και τεχνολογικές δυνάμεις που προσδιορίζουν το μέλλον μας. Έτσι, μια κοινωνία αποξενωμένη από την επιστήμη και την τεχνολογία δεν μπορεί να έχει ούτε επιστήμη υψηλών αξιώσεων ούτε ελπιδοφόρο μέλλον.